સારા લેખકો અને એમની (કમ્પલસરી) વાંચવા જેવી વાર્તાઓ
વર્ષા અડાલજા:
વીનેશ અંતાણી:
વીનેશ અંતાણીને સન્નાટા માટે વાંચવા રહ્યા. વાર્તાનું વિશ્વ, પાત્રાલેખન અને ઘટનાઓ વર્ણવવી કદાચ આસાન છે પણ એક ચીર શાંતિનો એહસાસ શબ્દો દ્વારા કરાવવો એ એમની પાસેથી શીખવા જેવું છે. એમની વાર્તામાં ઓછામાં ઓછા સંવાદો હોય. સંવાદો ન હોવા છતાં ક્યારેય વર્ણનનો ભાર નથી વર્તાતો. તેમની ઘણી વાર્તાઓમાં જુજ પાત્રો હોય છે. વાર્તાને પાત્રોથી ભરી દેવાના મોહમાં સપડાઈ જવું સહેલું છે.
પન્નાલાલ પટેલ:
આપણે પહેલાં જ વાત કરી એ મુજબ એમની બે વાર્તાઓ ખાસ વાંચવા જેવી છે.
કિરીટ દુધાત પાસે કથનની સ્માર્ટનેસ શીખવાની વસ્તુ છે. એમની મોટા ભાગની વાર્તાનો કથક કાળુ નામે એક છોકરો છે જે એમના મોસાળમાં આવતા એક છોકરા પર આધારિત છે.
શક્ય હોય તો બિંદુ ભટ્ટની બધી જ વાર્તાઓ વાંચવી.
સરોજ પાઠકને એમના કથક માટે વાંચવા ઘટે.
જો તમને વાર્તામાં રીસર્ચનું મહત્વ શું છે એ જાણવું હોય તો એમની વાર્તાઓ વાંચો
સ્ત્રીઓએ એમને ખાસ વાંચવા. તેમની ભાષા અને રજૂઆત સાવ અલગ જ પ્રકારની હોય છે. તેમની વાર્તાના અંત ખુબ કળાત્મક હોય છે.
(રામના માટે) નવનીત જાની અત્યારના પ્રથમ પાંચ વર્તાલેખાકોમાં ગણાઇ શકે. "કેમેરાવર્ક", ડીટેઇલિંગ અને એલીમેન્ટ્સના ઉપયોગ માટે ક્યારેક તો રામને તેમની ઈર્ષા આવે એવું તે લખે છે.
માવજી મહેશ્વરી: અદ્રશ્ય દીવાલો
માય ડીયર જયુ:
કંદર્પ દેસાઈ:
જયંત ખત્રી:
નીતિન ત્રિવેદી: કાગડો સ્માર્ટ છે
કાજલ ઓઝા વૈદ્ય:
જીતેન્દ્ર પટેલ:
ઉમાશંકર જોશી: મારી ચંપાનો વર
બીપીન પટેલ: વોશિંગ મશીન
આ ઉપરાંત શરીફા વીજળીવાળાનું પુસ્તક "શતરૂપા" વાર્તાકારો માટે બાઈબલ સમાન છે. ગદ્યપર્વના ભાગ ૧, ૨, ૩, સુરેશ જોશીનું વાર્તાવિશ્વ, હરીશ નાગરેચાની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ, સરોજ પાઠકની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ પણ વસાવવા જેવા પુસ્તકો છે.
વર્ષા અડાલજા:
- તું છે ને
- તને સાચવે પાર્વતી: અગાઉ વાત કરી તે મંદબુદ્ધિ છોકરીની ગોપિત જાતીયતા વિશેની વાર્તા.
વીનેશ અંતાણી:
વીનેશ અંતાણીને સન્નાટા માટે વાંચવા રહ્યા. વાર્તાનું વિશ્વ, પાત્રાલેખન અને ઘટનાઓ વર્ણવવી કદાચ આસાન છે પણ એક ચીર શાંતિનો એહસાસ શબ્દો દ્વારા કરાવવો એ એમની પાસેથી શીખવા જેવું છે. એમની વાર્તામાં ઓછામાં ઓછા સંવાદો હોય. સંવાદો ન હોવા છતાં ક્યારેય વર્ણનનો ભાર નથી વર્તાતો. તેમની ઘણી વાર્તાઓમાં જુજ પાત્રો હોય છે. વાર્તાને પાત્રોથી ભરી દેવાના મોહમાં સપડાઈ જવું સહેલું છે.
- સ્ત્રી નામે વિશાખા
- બે સ્ત્રી અને ફાનસ
- છીપર
- અહી કોઈ રેહતું નથી
- સત્યાવીસ વર્ષની છોકરી
પન્નાલાલ પટેલ:
- મા
- વાત્રકને કાંઠે
- પન્નાની તસવીર
આપણે પહેલાં જ વાત કરી એ મુજબ એમની બે વાર્તાઓ ખાસ વાંચવા જેવી છે.
- દ્વીરાગમન
- જન્માષ્ટમી
કિરીટ દુધાત પાસે કથનની સ્માર્ટનેસ શીખવાની વસ્તુ છે. એમની મોટા ભાગની વાર્તાનો કથક કાળુ નામે એક છોકરો છે જે એમના મોસાળમાં આવતા એક છોકરા પર આધારિત છે.
- લીલ
- બાયું: (રામના મતે) ગુજરાતીની સો અમર વાર્તાઓમાં એક ગણી શકાય એવી આ વાર્તા છે
- વીંટી
શક્ય હોય તો બિંદુ ભટ્ટની બધી જ વાર્તાઓ વાંચવી.
- આંતરસીવો
- બાંધણી: આ વાર્તા એનું ઉદાહરણ છે કે એક જ મુદ્દા પર બે અલગ લેખકો કઈ રીતે સાવ અલગ જ વાર્તા લખતા હોય છે. કાજલ ઓઝા વૈદ્યની "ચાંદલો" અને બાંધણી બંને મૃત પતિ બાદ એક ઘરમાં રહેતા સાસુ - વહુની વાત છે. બંનેમાં સાસુ વહુને એકબીજાની ખુબ કાળજી છે અને છતાં વાર્તા એકમેકથી જુદી જ છે.
- મંગળસૂત્ર
- તરભાણું: આ વાર્તા એ વાતને સમર્થન આપે છે કે કથકનું વાર્તામાં કેટલું મહત્વ છે. એક વૃદ્ધ પુરુષ જેના બધા જ દીકરાઓ મૃત્યુ પામ્યા છે એની વાતમાં એને પોતાને જ કથક બનાવી શકાયો હોત. પણ બિંદુ ભટ્ટે એની પૌત્રીને કથક બનાવીને એક નવીન રજૂઆત કરી છે.
- ઉંબર વચ્ચે
સરોજ પાઠકને એમના કથક માટે વાંચવા ઘટે.
- ન કૌંસમાં ન કૌંસ બહાર: આવી વાર્તા લખાઈ એ ગુજરાતી વાર્તા જગતમાં એક વિરલ ઘટના કહેવાય
- સારિકા પંજરાવસ્થા: એક જ પાત્ર. એ પણ ગાંડી. એના બબડાટમાંથી જ આખી વાર્તા બહાર આવે છે
- મારો અસબાબ: આ વાર્તામાંથી એમ શીખી શકાય કે વાર્તા લખવા માટે બહુ મોટા મોટા વિષયોની જરૂર નથી
- ચકિત, વ્યથિત, ભયભીત: જ્યારે તમે એક બાર વરસની બાળાને કથક બનાવો ત્યારે વિસ્મય આપોઆપ પ્રકટવાનું જ છે
- વિશ્રંભકથા
- હુકમનો એક્કો: બિંદુ ભટ્ટની "અખેપાતર" નું એક પ્રકરણ આની જેવું જ છે
જો તમને વાર્તામાં રીસર્ચનું મહત્વ શું છે એ જાણવું હોય તો એમની વાર્તાઓ વાંચો
- ખરીદી
- કિંમત
- બળતરાના બીજ
- અકબંધ
- સ્ત્રીઓ: પાત્રનું કેવું નાટ્યાત્મક રૂપાંતર થઇ શકે એનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ
- સામેવાળી સ્ત્રી
- સમજ: એક જ વાતને અલગ લગ વ્યક્તિ કઈ રીતે પોતાના પરિપ્રેક્ષ્યથી જુએ છે એનું સુંદર ઉદાહરણ. સુપ્રસિદ્ધ જાપાનીઝ વાર્તા રોશોમોનની જેમ.
- નાગરિકા
- મા ને ખોળે
સ્ત્રીઓએ એમને ખાસ વાંચવા. તેમની ભાષા અને રજૂઆત સાવ અલગ જ પ્રકારની હોય છે. તેમની વાર્તાના અંત ખુબ કળાત્મક હોય છે.
- બીજી સ્ત્રી: એક જ વાર્તાના ત્રણ કથક (પતિ, પત્ની અને વોહ). અને ત્રણેય નિર્દોષ. આવા પ્રયોગ કરવા છતાં સારી વાર્તા બને શકે એ આની ખાસિયત.
- વિરાજના લગ્ન
- તાવ
- નેત્રાનું ફ્રોક
- હું તો આ ચાલી
- હવે સ્નાન કરી લો
(રામના માટે) નવનીત જાની અત્યારના પ્રથમ પાંચ વર્તાલેખાકોમાં ગણાઇ શકે. "કેમેરાવર્ક", ડીટેઇલિંગ અને એલીમેન્ટ્સના ઉપયોગ માટે ક્યારેક તો રામને તેમની ઈર્ષા આવે એવું તે લખે છે.
- વછોઈ: આમાં કથક એક છોકરી છે જે મારી જાય છે અને પછી કુતરી બને છે. બાકીની વાર્તામાં કથક કુતરી છે.
- કથા
- દાણા પાણી
- દીદી
- બંધ બારણાની તિરાડનો ઉજાસ
- મંજરી આંખ્યું
- ખટાશ વિહોણી આંબલી
- છૂટકો
- પીઠી (હજુ સુધી અપ્રગટ વાર્તા): આ વાર્તા એ વાતની સાબિતી છે કે હંમેશા વાર્તા પીડા વિષે જ હોય એ જરૂરી નથી. હસતી રમતી, સુખની વાર્તા પણ હોઈ શકે. વાચકોને તમારા પાત્રના સુખમાં પણ રસ છે જ.
માવજી મહેશ્વરી: અદ્રશ્ય દીવાલો
માય ડીયર જયુ:
- જીવ
- ડાર્વિનનો પિતરાઈ
- ગીધ
- સાંકળ
કંદર્પ દેસાઈ:
- દ્વિજ
- પહાડોમાં મારું ઘર છે
જયંત ખત્રી:
- ખીચડી
- ધાડ
નીતિન ત્રિવેદી: કાગડો સ્માર્ટ છે
કાજલ ઓઝા વૈદ્ય:
- ચાંદલો (જેની આપણે બિંદુ ભટ્ટની વાર્તા "બાંધણી" સાથે વાત કરી)
- લાસ્ટ શો
જીતેન્દ્ર પટેલ:
- મામાને ઘરે
- દીકરી
- દીકરીયાળ
- ખાદ
ઉમાશંકર જોશી: મારી ચંપાનો વર
બીપીન પટેલ: વોશિંગ મશીન
આ ઉપરાંત શરીફા વીજળીવાળાનું પુસ્તક "શતરૂપા" વાર્તાકારો માટે બાઈબલ સમાન છે. ગદ્યપર્વના ભાગ ૧, ૨, ૩, સુરેશ જોશીનું વાર્તાવિશ્વ, હરીશ નાગરેચાની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ, સરોજ પાઠકની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ પણ વસાવવા જેવા પુસ્તકો છે.
લિસ્ટ વાંચીને થયું કે લખવામાંથી એક વર્ષનો બ્રેક લઈને ફક્ત વાંચ્યા જ કરું. તોય ઘણી વાંચેલી છે.
ReplyDelete